Ratusz poznański to najpiękniejszy ratusz renesansowy na północ od Alp. Pierwsze wzmianki o nim to 1310 r. Później był wielokrotnie przebudowywany a najważniejsza z nich nastąpiła w połowie XVI w. gdy podjął się jej Jan Baptysta Quadro z Lugano (włoskojęzyczny kantor w Szwajcarii)
W 1550 r. Quadro podpisał kontrakt na rozbudowę ratusza, która nadała jej bryłę w obecnym kształcie. Kontrakt obejmował także wzmocnienie konstrukcji ratusza, dobudowanie II piętra i części zachodniej wraz z wieżą oraz unowocześnienie budynku w renesansowych formach dekoracyjnych. Jednak Quadro prawdopodobnie nie jest autorem fasady, którą zaprojektował Kasper Goski lub Józef Struś.
Quadro przygotował projekt bardzo nowoczesny czerpiąc przede wszystkim z wzorców starożytnych m.in. z traktatu Wirtuwiusza nt. architektury starożytnej i Sebastiana Serio o porządkach klasycznych.
Kontrakt na przebudowę ratusza wyniósł 550 zł polskich co wówczas było ogromną sumą. Warto podkreślić, że pisarz miejski Błażej Winkler zarabiał rocznie 48 zł. Quadro był terminowy, prace postępowały szybko a władze miasta zadowolone z przebudowy ratusza zaproponowały 10-letni kontrakt na architekta miejskiego z pensją 100 zł rocznie.
Obecny kształt ratusza to odbudowa dokonana prze Komisję Dobrego Porządku w 1783 r.
Co znajduje się na wschodniej reprezentacyjnej fasadzie naszego Ratusza?
Trójpiętrowa loggia czyli balkon zakończony arkadami. Dwa piętra mają po pięć łuków a trzecie piętro ma tych łuków dziesięć, które są o połowę niższe i węższe od dwóch pierwszych.
W nadłęczach parteru znajdują się symbole cnoty a więc kobietki ze skrzydełkami. Od lewej cierpliwość-roztropność, miłość-sprawiedliwość, wiara-nadzieja, męstwo-umiarkowanie i dwie kobiety, żyjące w starożytności, które popełniły samobójstwo z powodów honorowych (Lukrecja-Kleopatra)
Między parterem a pierwszym piętrem znajduje się zdanie, które biegnie ze wszystkich stron ratusza: „Wy pracujący w tym budynku pamiętajcie, że jesteście tutaj aby chronić nas mieszkańców, sprawiedliwość miasta Poznania a za swoją pracę nie powinniście przyjmować żadnych dodatkowych pieniędzy poza tymi, które już zarabiacie.”
W nadłuczach pierwszego piętra znajdują się mali chłopcy ze skrzydełkami tzw. geniusze ludzkości, którzy trzymają rogi obfitości lub wieńce laurowe.
Pomiędzy pierwszym a drugim piętrem pas medalionów z wizerunkami postaci ze świata antycznego m.in. Archimedesa, Homera, Justyniana i Spartakusa.
Trzy wieżyczki mają trzy istotne znaczenia. Po pierwsze to symbol murów miejskich, po drugie symbol herbu miasta Poznania a po trzecie symbol miasta królewskiego jakim był Poznań i ma stanowić koronę Ratusza.
Pośrodku kartusz z cyfrą czyli z inicjałem twórcy Komisji Dobrego Porządku króla S.A. Poniatowskiego. Komisja ta w latach 80-tych XVIII w. wyremontowała Ratusz a w dowód wdzięczności za to poznaniacy ufundowali ostatniemu królowi Polski jedyny w Polsce pomnik, który znajduje się wewnątrz ratusza.
Nad zegarem znajduje się zegar z koziołkami – twórcą jego mechanizmu był w 1551 r. mistrz Bartłomiej Wolf z Gubina. Nad zegarem drzwiczki, które otwierają się codziennie o godzinie 12 i wtedy wyłaniają się z nich Koziołki aby dwanaście razy się tryknąć.
Warto także zwrócić uwagę na orła, który znajduje się na szczycie ratuszowej wieży. Jego wysokość wynosi 1,80 a szerokość to dwa metry.